رضا آشفته:
تئاتر بوشهر را باید با نگاهی بومی اما به‌شکلی جهانی و جذاب عرضه کرد
رضا آشفته من به‌عنوان یک منتقد تاتر، نسل جوان بوشهر را نمی‌شناسم و حتی کمتر نامی از آنها شنیده و یا خوانده‌ام. اما فکر می‌کنم با توجه به ظرفیت‌های فرهنگی که در جنوب کشور به‌ویژه استان بوشهر به‌واسطه آیین‌ها و خرده‌فرهنگ‌ها وجود دارد، می‌توان تاتر بوشهر را با نگاهی بومی اما به‌شکلی جهانی و جذاب در سطح ملی عرضه کرد.
نمایش‌های بومی و آثار فولکلور در تاتر کشور دارای چه جایگاهی است؟
تئاتری را می‌توان در هر منطقه بومی محسوب کرد که مولفه‌ها و نظم ویژه آن منطقه دارا باشد. بوم به‌معنای تاریخ و روانشناسی اجتماعی، به‌معنای گویش و هر آنچه از فرهنگ هر منطقه از دیرباز در اختیار ما می‌گذارد است که می‌تواند از یک گذشته دور تا امروز در تاتر دیده شود.
این آیین و رسوم‌ها را اگر از تاتر حذف کنیم، تاتر به‌مثابه یک پدیده‌‍‌ای می‌شود که شناسنامه و هویت ندارد. پس ضرورت دارد که تاتر آیینه تمام‌نمای انسان هر منطقه با ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد خود ولی با اندیشه‌‌ای جهانی باشد.
راه‌اندازی تاتر شهر در استان‌ها چه تاثیری بر سطح کیفی نمایش‌های تولید‌شده و همچنین جذب مخاطب دارد؟
اگر هنرمند مسائل روز جامعه را در اثر خود منعکس کند، طبیعتا از سوی مخاطب موردتوجه قرار می‌گیرد. بنابراین نتیجه تولید اثری که منطبق بر نیازهای جامعه و براساس فرهنگ اجتماع باشد، هنری است محبوب که مورد توجه توده‌ها قرار می‌گیرد.
وقتی تماشاگر این نوع نمایش را می‌بیند هم لذت می‌برد و هم نسبت به اصلاح و رعایت مسائل اجتماعی حساسیت به‌خرج می‌دهد و عضو فعالی از این جامعه مدنی به‌شمار می‌رود. بنابراین هدف نهایی تاتر که همان افزایش استاندارد روابط اجتماعی است، در این مواجهه اتفاق می‌‌افتد. اما به‌نظر من تاتر شهر در مراکز استان‌ها نباید خصوصی شود. چون مردم در شهرستان‌ها به‌دیدن تاتر عادت ندارند و آنرا به‌عنوان یک ضرورت نمی‌دانند. از سوی دیگر هنرمندان تاتر نیز از گیشه درآمد قابل‌توجه‌ایی نخواهند داشت. بنابراین حمایت بخش دولتی از تاتر در استان‌ها ضروری به‌نظر می‌رسد.
طرح استقرار گروه‌های نمایشی چه تاثیری بر کمیت و کیفیت تولید تاتر در شهرستان‌ها خواهد داشت؟
جهت تحقق شعار تاتر برای همه در تمام شهرهای ایران، وجود گروه‌های نمایشی منظم، مستعد و جوان، به‌عنوان تولید‌کننده آثار نمایشی از یک‌طرف، از سوی دیگر وجود سالن‌های تمرین برای اجرای نمایش به‌صورت منظم، ضروری به‌نظر می‌رسد تا مکانی برای عرضه نمایش به مخاطب وجود داشته باشد و به جایی برسیم که در شهرستان از سوی بخش دولتی حمایت مالی وجود نداشته باشد، درآمد حاصل شود و اگر حمایت وجود داشته باشد نیز گروه‌ها و هنرمندان فعال در عرصه نمایش به‌شکلی در تاتر فعالیت کنند که بتوانند درآمد داشته باشند. تاتر را باید در شهرستان‌ها نیز به‌عنوان یک شغل در نظر گرفت. مثل هنرمندانی که در حوزه‌های مختلف فرهنگی و هنری مثل روزنامه‌نگاری، صدا و سیما، حوزه نشر و کتاب و... مشغول به‌کار هستند. برای هنرمندان تاتر در شهرستان‌ها باید امنیت شغلی نسبی به‌وجود بیاید. درواقع کمک مقطعی به گروه‌ها در قالب طرح استقرار، مشکلی از تاتر حل نمی‌کند. شاید به‌صورت موقت جهت تولید یک یا دو اثر موثر باشد اما کمک بایسته و به قاعده‌ای به تاتر نمی‌کند.
ارزیابی شما از تاتر بوشهر چیست؟
تاتر بوشهر با نام ایرج صغیری به‌عنوان یک هنرمند ملی گره خورده است و از طرفی وجود رشته تاتر در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشگاه بوشهر باعث می‌شود که سطح توقع از کیفیت آثار تولید‌شده در بوشهر بالا باشد.
من به‌عنوان یک منتقد تاتر، نسل جوان بوشهر را نمی‌شناسم و حتی کمتر نامی از آنها شنیده و یا خوانده‌ام. اما فکر می‌کنم با توجه به ظرفیت‌های فرهنگی که در جنوب کشور به‌ویژه استان بوشهر به‌واسطه آیین‌ها و خرده‌فرهنگ‌ها وجود دارد، می‌توان تاتر بوشهر را با نگاهی بومی اما به‌شکلی جهانی و جذاب در سطح ملی عرضه کرد.
گفتگو از: سودابه زیارتی