در حال بارگذاری ...
سیدنواب موسوی:

جای عکاس در بروشور و لیست عوامل یک اثر نمایشی خالی است

سیدنواب موسوی عکاس، بازیگر و کارگردان تئاتر گناوه‌ای درباره اعجاب عکس‌های تئاتری می‌گوید: باور کنید با آثار عکاسان تئاتر می توانیم کارهای بزرگی انجام بدهیم، باید باور داشته باشیم که یک عکس خوب تئاتر می تواند علاقمند به هنر نمایش را افزایش دهد، در طول تاریخ عکاسی در حوزه های مختلف شاهد بودیم که یک عکس چگونه تاثیر شگفتی بر بشریت داشته که اگر بخواهم نام ببرم از حوصله این گفتگو خارج است...

تئاتر بوشهر با هدف آشنایی مخاطبان با عکاسان هنر تئاتر در استان بوشهر و پرداختن به نقاط قوت و ضعف این هنر ، سلسله گفتگوهایی را با عکاسان تئاتر بوشهر انجام داده است. آنچه در ادامه می‌خوانید، گفتگوی ما با سیدنواب موسوی است:

عکاسی تئاتر را از چه زمانی آغاز کردید؟

برای اولین بار در سال ۷۰ با دوربین آنالوگ در جشنواره تئاتر فجر از تئاتری که بچه های گناوه برای جشنواره کار کرده بودند و در سالن جهاد سازندگی که آن سال ها جشنواره تئاتر فجر آنجا برگزار می شد، عکاسی کردم. اما به شکل پیگیر و جدی، عکاسی تئاتر را با نمایش «شربانی بسمت یا» و به نویسندگی و کارگردانی حسین زارعی در سال ۸۴ یا ۸۵ شروع کردم و سال ۸۵ با همین نمایش در جشنواره تک پرسوناژی کرج شرکت کردیم که آنجا بستر مناسبی بود تا از حدود ۱۰ نمایش عکاسی کنم.

فکر می کنید عکاسی تئاتر خبریست یا هنری؟

خب می تواند خبری هم باشد. همانطور که امروزه در سایت ها و به خصوص نشریات بسیار از عکس های نمایش ها استفاده می شود. ولی من بیشتر  عکاسی تئاتر را هنری می بینم که در موارد اطلاع رسانی و خبری هم از آن استفاده می شود. البته عکاسی حاشیه تئاتر و به خصوص جشنواره ها و حتی عکاسی از پشت صحنه نمایش ها قطعا بیشتر کاربرد خبری دارد که من این دو را جدا از هم می بینم. عکاس نمایش باید در بدنه و همراه گروه و عوامل نمایشی باشد.

برای شما عکاسی تئاتر با سایر گونه های عکاسی چه تفاوتی دارد؟

ببینید حقیقتا هنوز در کشور ما تکلیف عکاسی تئاتر مشخص نیست، به خصوص در شهرستان‌ها. ولی من عکاسی تئاتر را به دو دسته تقسیم می کنم:

-عکاسی که صرفا برای یک نمایش انجام می دهیم و عکاس عضوی از گروه است و در خدمت تهیه کننده و کارگردان.

- عکاسی که برای تئاترها و جشنواره ها انجام می دهیم و صرفا عکاس برای نگاه و دل خود عکاسی می کند و یا برای جشنواره و برگزار کننده و بولتن و نشریه.

در نوع اول چون با روند نمایش، لحظه به لحظه و اتفاقات صحنه آشنا هستیم ودر طول تمرینات و اجرا ها فرصت کافی و امکان تغییر و تنوع در استفاده لنز و... را داریم قطعا نتیجه کار مطلوب تر است.

راز گره خوردن شما با تئاتر و عکاسی کردن از آن چیست؟ حس درونی شما را اغنا می کند ؟ یا فارغ از مسائل تکنیکی دلایل دیگری دارد؟

خب شاید همینطور که خودتان فرمودید یه جورهایی گره خورده است! از این منظر که من در تئاتر کارگردانی، بازی و به خصوص طراحی پوستر و بروشور را انجام می‌دهم، از آن طرف هم عکاسی شغل و حرفه آکادمیک و تخصصی من است، به نظرم برای عکاسی تئاتر بستر کافی برای من وجود داشته؛ گرچه فارغ از همه این مسائل عکاسی تئاتر برایم لذت بخش است و به جرات می توانم بگویم که تاکنون یک ریال بابت عکاسی تئاتر دریافت نکردم و یک جورهایی دلی و علاقه است که البته امیدوارم برای جوانان و دیگر عزیزان که وارد این حرفه می شوند به خصوص در شهرستان ها منبع درآمدی هم باشد.

دوست دارید صحنه های تئاتر برای عکاسی بهتر و ثبت لحظات درخشان چگونه باشد؟

در کل و بطور معمول عکس خوب از یک اجرا و اجزای صحنه، بازی، کارگردانی و میزانس خوب  ثبت می شود، اماچون یک تک شات است، گاها پیش آمده که عکاس توانسته عکسی درخشان از یک نمایش ضعیف هم بگیرد و به نظر من کار و نتیجه عکاس فارغ از اجرای قوی و یا ضعیف یک نمایش است، می تواند یک نمایش در صحنه دارای نور، رنگ و لباس و حرکات و بازی و حس خوبی باشد و نتیجه عکاسی ثبت آثار با حس و حرکت، رنگ و لعاب فوق العاده است ولی همین نمایش متن و کارگردانی ضعیفی دارد.

عکاسی تئاتر را از منظر علمی،پژوهشی هم پیگیری می کنید. منظورم ارتقا تئوریک خودتان است از طریق آموزش.

حقیقتا من چون صرفا عکاس تئاتر  نیستم و بیشتر وقت و کارم به شکل تخصصی عکاسی سینما است، کمتر فرصت می کنم به شکل جدی و به خصوص پژوهشی عکاسی تئاتر را دنبال کنم، گرچه سعی می کنم از فضای عکاسی تئاتر دور نباشم و از دیدن عکس و دنبال کردن کارهای دوستان عکاس و مطالعه غافل نمی شوم، اما توصیه می کنم به جوانان و عزیزانی که می‌خواهند به شکل جدی عکاسی تئاتر را دنبال کنند حتما در این حرفه و هنر به روز باشند و به‌شکل اصولی و با مطالعه و آشنایی کامل به عکاسی تئاتر بپردازند و حتما تا جایی تلاش کنند تا بتوانند عنوان «عکاس تئاتر» را به‌ دست آورند و در این حرفه شناخته شوند چرا که ضمن معرفی خودشان به عنوان عکاس تئاتر این عنوان را در فضای هنر نمایش هم محکم تر و تخصصی تر می‌کنند.

بارزترین مشکلی که الان عکاسان تئاتر با آن دست به گریبانند چیست؟

اگر بخواهیم این فاکتور یعنی عدم درآمد و تامین مالی برای حرفه عکاسی تئاتر را  فعلا کنار بگذاریم، به نظرم بی توجهی و جدی نگرفتن عکاسی تئاتر در میان اهالی هنر نمایش مهم ترین علل دلسردی و بارزترین مشکل است. من نمی دانم چرا یک کارگردان و تهیه کننده نمی خواهد از روند تولید یک اثر نمایشی خود که ماه ها زحمت کشیده چند شات عکس خوب داشته باشد!!؟ چرا جای عکاس در بروشور و لیست عوامل یک اثر نمایشی خالی است؟ کارگردان ها باید درون گروه خود یک عکاس را جای دهند، تا نه تنها از صحنه و اجراها یک مجموعه عکس خوب تهیه کند، بلکه از لحظه به لحظه آماده سازی دکور، لباس، تمرین ها و پشت صحنه، عکس تحویل بگیرد تا هم در آرشیو کاری خود داشته باشد و هم دستشان برای تهیه بروشور و ارسال به مطبوعات و نشریات و سایت ها باز باشد. امروزه عکاسان تئاتر توقع بالایی برای دستمزد ندارند! بگذاریم عکاسی تئاتر را در بدنه این هنر در کنار خود داشته باشیم. امروزه با توجه به ثبت گروه های نمایشی و شناسنامه دار شدن این گروه ها، من به مدیران و مسئولیان این گروه‌ها پیشنهاد می دهم حداقل هر گروه نمایشی یک عکاس در گروه خود داشته باشد.

برای بهتر شدن مسیر برای عکاسان تئاتر و به ویژه اینکه علاقمندان بیشتری به این گونه عکاسی راه پیدا کنند، چه پیشنهاداتی دارید؟

به نظرم اولین قدم را باید انجمن های هنرهای نمایشی استان و شهرستان ها بردارند و سعی کنند به مناسبت های مختلف مثلا حاشیه همین برگزاری جشنواره های تئاتر درون شهرستان و استان نمایشگاه های عکس برگزار کنند، می توانند هر ازگاهی ورکشاپ و کلاس های عکاسی تئاتر برگزار کنند. نکته بعد هم اینکه در سوال قبل گفتم گروه های نمایشی جایگاه عکاس تئاتر را در دورن خود به‌وجود بیاورند، با وجود عکاسی تئاتر مطمئن باشید علاقمند به این حرفه هم خودش پیدا می‌شود باور کنید با آثار عکاسان تئاتر می توانیم کارهای بزرگی انجام بدهیم، باید باور داشته باشیم که یک عکس خوب تئاتر می تواند علاقمند به هنر نمایش را افزایش دهد، در طول تاریخ عکاسی در حوزه های مختلف شاهد بودیم که یک عکس چگونه تاثیر شگفتی بر بشریت داشته که اگر بخواهم نام ببرم از حوصله این گفتگو خارج است.

چه موقع برای عکاسی تئاتر راحت ترید؟ در جشنواره ها یا اجراهای عموم؟

قطعا عکاسی در اجراهای عمومی بهتر از جشنواره است. جشنوارها شلوغی خودشان را دارند. من همیشه در جشنواره ها برای عکاسی مشکل دارم، به خصوص جشنواره هایی که به علت ازدحام از کنترل هم خارج می شوند از آنطرف هم الحمدالله یک یا دو عکاس عکاسی نمی کند و صدای شاتر به فراوانی شنیده می شود که لذت دیدن را از تماشاگران سلب می کند، به شخصه اعتقاد دارم به هیچ عنوان نباید مانع لذت بردن تماشگران از دیدن نمایش شد.

رونق عکاسی تئاتر در مقایسه با دیگر نقاط دنیا را چطور ارزیابی می کنید؟

به همان نسبت رونق اجراهای نمایش ها، فیلم ها، موسیقی هاو دیگر هنرهای مان، البته شما چند پله هم پایین تر در نظر بگیرید برای عکاسی تئاتر، گرچه هیچ کمی و کاستی هنرمندان عکاسی ایرانی به دیگر نقاط دنیا ندارند و این را در نمایشگاه ها و فستیوال ها جهانی بارها و بارها هنرمندان ایرانی ثابت کرده اند.

و سخن پایانی

تشکر و سپاس دارم از شما و همکارانتان، مرتب تلاش های شما را در سایت دنبال می کنم. امیدوارم شما هم کمافی سابق به عکاسی تئاتر بپردازید و دوستانی را که در این حوزه فعالیت می‌کنند معرفی نمایید و آثارشان را ارائه دهید، البته بخش عکس سایت را مرتب می بینم و از عکس های خوب دوستان لذت می برم، موفق باشید.




نظرات کاربران